Giriş
Sosyal ağlar öyle bir noktaya geldi ki haber dünyamızın merkezindeler. Özellikle daha genç kuşaklar çoğunlukla haber sitesine gitmeyecek. Ve sosyal ağlardan habere ulaşmaya çalışacak, ulaşıyor da şu anda. Ve yakın zamanda da bu değişmeyecek. Bundan dolayı, bu sosyal evrenden dolayı habere bu şekilde erişildiğinden dolayı haber odalarının, haber merkezi, medya kuruluşlarında, yurttaş habercilerinde mutlaka burada işlem görmesi gerekiyor. Yani süreci buradan idare etmesi gerekiyor. Eğer yeni kullanıcılara erişmek istiyorsanız, genç kullanıcılara ya da belki daha önceki medyanın ulaşamadığı kesimlere aynı TikTok’un ulaşabildiği gibi, o zaman sizin de bu mecralarda olup oraları en verimli şekilde kullanıp daha büyük kitlelere ulaşabilmeniz gerekiyor ve bunun da yolu sosyal medyayı etkin bir şekilde kullanmak.
Sosyal medya şemsiye bir kavram, bunu da unutmamak gerekiyor. Sosyal medyanın altında birçok mecra var ki bunları sıraladık zaten. Yani planlama yapabiliyorsunuz ya da yayabiliyorsunuz. Aynı anda bir içeriği bir sürü kanaldan yayabiliyorsunuz. Bunlar kolaylıklar ve bazen de bunlar aynı bu şekilde de kullanılabilir. Ama şunu da unutmayalım. Içerik üretmedeki kolaylık ve yaymadaki kolaylık bizi şu yanlışa itmemeli. Her mecranın kendine göre bir karakteri var. Bir yapısı var, doğası var. Evet bazı durumlarda aynı içeriği her yere yayabiliriz ama her mecraya göre ayrıca biraz şekillendirmemiz gerekiyor. Yoksa etkileşim oranımız, etki gücümüz kesinlikle düşecektir.
Twitter ayrı bir mecra, TikTok ayrı, Facebook ayrı, bazı medya kuruluşları bu büyük hataya düşüp bir içeriği, aynı içeriği her yerde paylaşmaya çalışıyor. Bakın bu insan gücü yatırımı, bir zaman yatırımı. Ama ufak tefek düzeltmelerle, değişikliklerle biraz oraya yatırım yaptığınız zaman her mecraya yönelik biraz farklılaşma yaptığınızda oraya uydurduğunuz zaman işte o zaman haberiniz, içeriğiniz gerçekten çok daha büyük bir kitleye ulaşacak.
Twitter kendini sosyal medyadan çok sosyal medya uygulamasından çok bir haber uygulaması olarak tanımlamıştı bir süredir. Ve gerçekten de bunun karşılığını veriyor gibi gözüküyor. Yani teorik olarak sizin hiçbir ayrı siteniz olmadan sırf bu platform üzerinde haber üretebilmeniz okuyucularınızla bir araya gelebilmeniz, bir topluluk yaratabilmeniz mümkün. Bunu tabii sırf Twitter yapmıyor ama Twitter tamamen haber odaklı ve daha kamuya hitap ettiği için o daha iyi durumda. Yani aynı şey Facebook için de düşünülebilir. Ama Twitter özellikle haber odaklılığıyla bir yurttaş habercisi için de onun ötesindeki medya kuruluşları için de tek başına bile çok iş gören bir mecra.
Twitter üzerinden video üretebiliyorsunuz, canlı yayın yapabiliyorsunuz, fotoğraf paylaşabiliyorsunuz, VTR şeklinde kısa özgün şeyler. Içerik zaten üretiyorsunuz. Ya da başka üçüncü parti uygulamalarla da hani paylaşıp içeriğinizi daha geniş ve uzunsa bir şekilde okuyucuya ulaştırıyorsunuz. Ama çoğu durumda Twitter’dan çıkmadan da bunu yapabiliyorsunuz.
Bununla beraber Twitter son birkaç yıldır bir hamle serisi de yapmaya başladı. Daha da çok imkan size sunacak. Iyi bir Twitter hesabınız varsa muhtemelen bu yeni imkanlarla da daha da etkileşimi arttırabileceksiniz. Twitter ilk başta, ilk kurulduğunda bir sosyal medya platformu olarak ortaya çıkmıştı. Tabii çoğumuzda hala böyle biliyoruz. Ama kendini bir süredir haber mecrası, haber uygulaması olarak tanımlıyor. Gerçekten de Twitter gazeteciler için haberle uğraşan her kullanıcı, vatandaş için bulunmaz bir nimet bir bakıma denebilir.
Peki ne kadar kullanıyoruz, ne kadar faydalı, etkin bir şekilde kullanıyoruz bunu? Belki birkaç tüyo vermek burada iyi olacak. Bu videoyu izleyen arkadaşlar eminim Twitter’dan haberdardır. Ama belki bazı işlevlerini göz ardı etmiş olabilirler. Twitter bunlarla beraber daha da etkin bir gazetecilik aracına dönüşebiliyor. Twitter’ı Türkiye’de en iyi kullananlardan birisi dokuz8haber. Onların içeriğini Twitter hesabını takip ederseniz göreceksiniz Twitter’ın işlevselliğinden bir çoğunu gayet verimli bir şekilde kullanıyor. Bir haber odası nasıl işler? Onun örneği olarak karşımızda dokuz8haber’i görüyoruz…
Twitter listeleri ve Tweerdeck kullanımı
Twitter’ın böyle göz ardı ettiğimiz bir sürü işlevi var. Bunlardan birisi en önemlilerinden birisi aslında listeler. Şimdi listeler hem açık olabiliyor hem de kapalı olabiliyor. Bazen bir gazeteci arkadaş, sırf kendisi için de liste yapabilir. Ama tabii Twitter genellikle kamusal alana hitap ettiği için bu listelerin çoğu açık olabiliyor. Bir gazeteci arkadaş ilgi alanıyla ilgili ya da bir olay çıktığında o olayla ilgili bu bir seçim de olabilir, bir deprem de olabilir her türlü olay için aslında bir liste yaratabilir.
Liste ne demek? Liste belli bir konuda tweet atanların bir araya toplanması gibi düşünülebilir. Bunun için genellikle yöntem, profil adresi üzerine gidiliyor. Orada bir profilin hemen yanında üç noktalı bir ikon var. Oraya tıklıyorsunuz, listeye ekle/çıkardan ekleyebiliyorsunuz.
Eğer kamusal bir liste yapıyorsanız herkese açık, eklediğiniz kişiye de bilgi gidiyor. Hani mesela trol takibi yapıyorsanız belki kapalı olması daha iyi olabilir. Ama onun dışında ne bileyim işte bir seçimde Cizre’den tweet atan kullanıcıları bir listeye koymuş olabilirsiniz. Böylece daha rahat oradan takip edebilirsiniz. Çünkü genellikle takip ettiğiniz tüm kullanıcılara baktığınızda time line böyle akarken asıl o anki ilgi alanınız gözden kaçmış olabilir. O yüzden listelere bakmakta fayda var. Listelerin bir de şöyle bir işlevi de var. Açık bir liste yaptığınızda bir otoriteye de dönüşüyorsunuz. Bu listeye başkaları da abone olabiliyor. Bunun ilk verimli kullanımlarından birini Arap Baharı sırasında gözlemlemiştim. Bir tane Amerikalı gazeteci aslında Arapça bile bilmiyor ama öyle güzel bir liste yapmıştı ki sahadan, o coğrafyadan tweet atanlardan bir anda o otoriteye dönüşmüştü, bir kaynağa dönüşmüştü o liste. Yani liste özelliği bir araç olarak önemli bir rol oynuyor.
Şimdi Twitter’ın bir mobil uygulaması var. Mobil uygulama görece verimli kullanılabiliyor ki yani muhtemelen zaten birazdan anlatacağımın mobil versiyonu yok. Çoğu gazeteci sırf mobili değil, sahadaysa tabii ki mobil araç üzerinden iş yapacak ama masaüstünü kullanmak zorunda gözüküyor. İşte orada Twitter’ın orijinal arayüzü biraz zayıf. Bunun için de çok eskiden beri kullanılan bir mecra var. Tweetdeck eskiden başka bir uygulamaydı. Yani Twitter’la çalışan, Twitter’ı daha etkin kullanmak için olan bir araçtı. Ama bir noktada Twitter bunu satın aldı. çok da iyi yaptı. Twittdeck olmadan bir gazeteci olarak, bir haberci olarak Twitter’ı etkin kullanmanız neredeyse mümkün değil denebilir. Liste kullanımı mesela, aslında ancak Twitter’la beraber daha işlevsel hale geliyor.
Orijinal Twitter arayüzünde tek sütun varken size atılmış mentionlara bakmak için tıklıyorsunuz. Tek sütun, ana sütun. Tweetdeck bir anda sizin kullanım deneyiminizi kat be kat arttırabiliyor. Ayrıca Tweetdeck’te diğer hesaplara geçiş yapıyorsunuz aynı anda iki üç hesabı ki genellikle gazeteci arkadaşlar ister istemez kullanıyorlar hem kurumsal hesap hem kişisel hesap hem de başka amaçlarla belki açılmış başka başka hesaplar olabilir. Bunları aynı anda kullanmak Twitter ana yüzünde neredeyse imkansız. Yani pek işlevli değil. Twitter’ın ana yüzüyle, orijinal yüzüyle ilgili bir problemde planlama meselesi.
Bir gazeteci aynı zamanda Tweet’in ne zaman atacağını da karar verebilmeli. Bu çeşitli nedenlerle olabilir. Mesela içeriğin daha iyi gözükmesi için belli bir etkileşim zamanı vardır. O zamanları planlayabilir. Çünkü o anda başka bir işle de uğraşıyor olabilir ya da bir kampanyaya da katkıda bulunup etiket hashtag kampanyasına daha çok etkileşim almak, daha çok gündem olmak için de planlamaya ihtiyaç duyabilir. Twitter ana formatında planlama epeydir yoktu. Sonlara doğru geldi. Ama yine de işlevselliği biraz zayıf gibi. O yüzden de gazeteciler ya da başka kullanıcılar planlama için genellikle başka uygulamalardan faydalanıyorlar Twitter için de, içeriği planlama için de en büyük planlama uygulamalarından birisi. Sırf Twitter için değil Facebook, Linkeddin ya da başka platformlar için de bu söz konusu.
